Danh mục: Hetik

Hetik – Giải pháp hỗ trợ cho bệnh nhân gan, men gan cao, xơ gan, viêm gan, gan nhiễm mỡ, suy gan và các tổn thương về gan

Hướng dẫn chăm sóc người bị sốt xuất huyết

Dr Hoan

Người mắc sốt xuất huyết mức độ nhẹ có thể được theo dõi điều trị tại nhà. Các biện pháp điều trị chủ yếu là nghỉ ngơi, chườm ấm, uống thuốc hạ sốt nếu sốt cao, bù đủ nước (nước oresol hoặc/và nước hoa quả…).

1.Hạ sốt an toàn không dùng thuốc trên bệnh nhân sốt xuất huyết

Chườm ấm có tác dụng làm lỗ chân lông trên cơ thể giãn nở, giãn các mạch máu ngoại vi, tăng khả năng tản nhiệt, từ đó hạ sốt.

Sử dụng một chiếc khăn sạch và làm ướt bằng nước ấm vừa phải khoảng 40 độ C. Sau đó vắt khô và lau khắp người hoặc đặt lên trán, phía sau gáy để hạ thân nhiệt an toàn. Trong trường hợp sốt quá cao, muốn hạ sốt nhanh chóng, nên đặt khăn vào những vị trí như nách, bẹn và thường xuyên thay khăn. Vì đây là những khu vực có nhiều mạch máu lớn.

2.Hạ sốt sử dụng thuốc

Khi sốt trên 38.5 độ C khi mà các biện pháp chườm ấm, bổ sung nước mà không có dấu hiệu giảm. Có thể cấn nhắc dùng thuốc. Sử dụng Paratamol 500 mg x 1 viên. Sau đó theo dõi hạ sốt. 2 liều cách nhau 4 tiếng và 1 ngày không dùng quá 2 g. Đối với trẻ em liều tính theo cân nặng 10-15 mg/kg cân nặng.

Lưu ý trong sốt huyết không sử dụng những loại thuốc hạ sốt khác như aspirin, ibuprofen. Các loại này có nguy cơ khiến những triệu chứng sốt xuất huyết còn lại như đau đầu, nhức mỏi cơ thể, buồn nôn… trở nặng.

3.Bổ sung đủ nước

Bổ sung nước rất quan trọng khi bị sốt xuất huyết.

+ Trẻ < 5 tuổi : uống 0,5 – 1 lít nước trong một ngày.

+ Trẻ > 5 tuổi: 1,5 – 2,5 lít nước trong ngày

+ Người trưởng thành: 2,5 – 3 lít nước là lượng chất lỏng một người cần bổ sung mỗi ngày trong thời gian phát sốt. 

Nước lọc đã đun sôi luôn là lựa chọn hàng đầu trong mọi tình huống. Tốt nhất là sử dụng dung dịch nước – điện giải Oresol. Ngoài ra có thể có các lựa chọn như:

+ Uống nước ép trái cây (cam, chanh, bưởi, táo). Những loại hoa quả chứa vitamin C và khoáng chất, tăng sức đề kháng, bổ sung sức mạnh cho thành mạch máu, từ đó bệnh sẽ từ từ thuyên giảm.

+ Dùng thức ăn loãng, dễ nuốt như súp, sữa, cháo…

4.Bổ sung dinh dưỡng cho bệnh nhân sốt xuất huyết

Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng đầy đủ, đảm bảo cho người bệnh đầy đủ chất, cân đối 4 nhóm chất đường, bột, đạm, béo. Trong quá trình sốt cảm giác mệt mỏi, chán ăn do đó đặc biệt bổ sung nhiều đạm.

Nếu đối tượng sốt xuất huyết là trẻ em, bạn có thể chia nhỏ bữa, điều này giúp bé có thể vừa nhận đủ chất và ngon miệng hơn. Nếu bé còn bú mẹ, bạn nên cho bé bú sữa nhiều hơn để đề đề phòng tình trạng mất nước.

Hãy liên hệ đội ngũ Bacsi-online để được tư vấn về cách chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà

Nguồn: https://www.cdc.gov/dengue/symptoms/family.html

Tại sao men gan tăng ở người mắc sốt xuất huyết dengue?

Trung Hai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Đội ngũ bác sĩ của Bacsi Online

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus dengue gây nên. Gan là cơ quan tổn thương do virus dengue hay gặp nhất. Mức độ tổn thương gan đa dạng từ tăng men gan tới suy gan cấp, đe dọa tính mạng.

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do một trong 4 chủng của virus dengue gây ra. Bệnh lây truyền qua vết đốt của muỗi cái Aedes aegypti là chủ yếu. Ngoài ra, còn có thể gặp do muỗi Aedes albopictus.   

Tại sao người bệnh sốt xuất huyết lại tăng men gan?

Gan là mục tiêu tấn công quan trọng của virus dengue khi xâm nhập vào cơ thể. Đồng thời, đây là cơ quan tổn thương hay gặp nhất ở người mắc sốt xuất huyết. Tổn thương gan mà cụ thể là tổn thương các tế bào gan gây tăng men gan, gồm tăng AST (GOT) và tăng ALT (GPT). 

Ngoài ra, người nhiễm sốt xuất huyết bị tổn thương gan còn có các triệu chứng như: buồn nôn/nôn, chán ăn, đau bụng, gan to, vàng da.  Xét nghiệm có tăng bilirubin máu, giảm albumin và protein máu.

Tăng men gan do virus dengue có hay gặp không?

Tăng men gan là dấu hiệu tổn thương gan hay gặp nhất ở người bị sốt xuất huyết. Theo các nghiên cứu cho thấy, 63%-97% người bệnh sốt xuất huyết tăng AST và  45%-96% người bệnh tăng ALT.

Cơ chế tổn thương gan do sốt xuất huyết dengue là gì?

Virus dengue trực tiếp tấn công tế bào gan và tế bào Kupffer tại gan. Hậu quả gây chết tế bào gan.

Khi một người nhiễm sốt xuất huyết lần thứ 2 trở đi với chủng khác của virus dengue, phản ứng miễn dịch trong cơ thể gây ra “cơn bão” cytokine (các chất viêm). Các cytokine tràn ngập trong máu, như một cơn bão… gây nên các phản ứng viêm ở khắp nơi trong cơ thể. Dẫn tới tổn thương nhiều cơ quan bao gồm cả gan.

Ngoài ra, sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol (Acetaminophen) quá liều lượng, không đúng chỉ định cũng là một nguyên nhân làm nặng tình trạng tổn thương gan ở người bệnh sốt xuất huyết.

Đặc điểm tăng men gan trong sốt xuất huyết dengue?

Đa số các nghiên cứu chỉ ra rằng: ở người mắc sốt xuất huyết, AST thường tăng cao hơn ALT. Hay nói cách khác tỷ lệ AST/ALT lớn hơn 1. Đây là một đặc điểm giúp phân biệt tổn thương gan do virus dengue với viêm gan cấp do virus viêm gan A, B, C.

Các trường hợp sốt xuất huyết nặng có men gan tăng cao hơn trường hợp sốt xuất huyết không có biến chứng. Ở người bệnh, nồng độ trung bình của AST dao động khoảng 93,3-174 U/L; trong khi đó, nồng độ ALT trong khoảng 86-88,5 U/L.

Men gan (AST, ALT) đặc biệt tăng cao ở tuần thứ nhất của bệnh sốt xuất huyết. Theo dõi nồng độ men gan là một yếu tố tiên lượng nặng ở bệnh nhân sốt xuất huyết.

Để được giải đáp thắc mắc về bệnh sốt xuất huyết, các biện pháp bảo vệ gan, hạ men gan khi mắc bệnh, Bạn hãy nhấn tham gia Nhóm zalo Bacsi Online.

 

Tài liệu tham khảo

1. Samanta J, Sharma V. Dengue and its effects on liver. World J Clin Cases. 2015 Feb 16;3(2):125-31. doi: 10.12998/wjcc.v3.i2.125. PMID: 25685758; PMCID: PMC4317605.

2. Souza LJ, Alves JG, Nogueira RM, Gicovate Neto C, Bastos DA, Siqueira EW, Souto Filho JT, Cezário Tde A, Soares CE, Carneiro Rda C. Aminotransferase changes and acute hepatitis in patients with dengue fever: analysis of 1,585 cases. Braz J Infect Dis. 2004;8:156–163.

3. Parkash O, Almas A, Jafri SM, Hamid S, Akhtar J, Alishah H. Severity of acute hepatitis and its outcome in patients with dengue fever in a tertiary care hospital Karachi, Pakistan (South Asia) BMC Gastroenterol. 2010;10:43.

4. Couvelard A, Marianneau P, Bedel C, Drouet MT, Vachon F, Hénin D, Deubel V. Report of a fatal case of dengue infection with hepatitis: demonstration of dengue antigens in hepatocytes and liver apoptosis. Hum Pathol. 1999;30:1106–1110.

5. Marianneau P, Steffan AM, Royer C, Drouet MT, Jaeck D, Kirn A, Deubel V. Infection of primary cultures of human Kupffer cells by Dengue virus: no viral progeny synthesis, but cytokine production is evident. J Virol. 1999;73:5201–5206. 

6. Seneviratne SL, Malavige GN, de Silva HJ. Pathogenesis of liver involvement during dengue viral infections. Trans R Soc Trop Med Hyg. 2006;100:608–614.

 

Phân biệt sốt xuất huyết – sốt phát ban

Dr Hoan

Sốt xuất huyết và sốt phát ban đều là các bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút gây ra, có chung biểu hiện gần giống nhau là các nốt đỏ trên da. Tuy nhiên, tác nhân gây bệnh là các loại vi rút khác nhau. Sốt phát ban hầu hết do nhiễm vi rút hô hấp và đa số lành tính. Sởi do vi rút sởi (thuộc họ Paramyxoviridae) gây ra. Sốt xuất huyết do vi rút Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi.

Phân biệt dựa theo đặc điểm của bệnh

Để phân biệt sốt phát ban và sốt xuất huyết, ta có thể dựa vào một số đặc điểm lâm sàng gợi ý sau:

Đặc điểm Sốt xuất huyết Sốt phát ban
Con đường lây truyền Lây truyền qua trung gian muỗi vằn,, hút máu người mắc bệnh truyền sang cho người lành Tuỳ tác nhân virus mà lây truyền theo các con đường khác nhau nhưng chủ yếu qua đường hô hấp. Ví dụ: lây truyền qua đường hô hấp (Sởi, rubella…)… 
Đặc điểm sốt Sốt cao đột ngột từ 39 – 40oC, liên tục trong 2 – 7 ngày. Sốt khó hạ kể cả khi dùng thuốc hạ sốt. Thường sốt theo cơn, mức độ từ sốt nhẹ đến sốt cao (từ 38 – 40 độ C)
Phát ban -Ban xuất huyết thường xuất hiện khi sốt bắt đầu giảm (từ ngày thứ 3-4 trở đi kể từ khi có sốt).

-Ban dạng phẳng, chấm đỏ hoặc bầm tím dưới da, có thể kèm theo triệu chứng xuất huyết các vị trí khác: niêm mạc( chảy máu cam, chân răng…), xuất huyết tiêu hoá(nôn ra máu, đi ngoài phân đen), xuất huyết âm đạo( kinh nguyệt bất thường), xuất huyết niệu đạo( tiểu máu)… hoặc các nội tạng khác ( phổi, não, gan, lách, thận) thường kèm theo các tình trạng biểu hiện nặng ( sốc, giảm tiểu cầu nặng, thiếu oxy mô…) có thể dẫn đến suy đa phủ tạng, đông máu rải rác lòng mạch.

-Dấu hiệu căng da: Dùng ngón tay cái và trỏ cùng bên căng vùng da quanh nốt ban vẫn thấy chấm li ti hoặc sau 2 giây màu đỏ mới xuất hiện lại.

 -Ban đỏ hay xuất hiện trong vòng 12 – 24 giờ sau sốt. Dấu hiệu phát ban xuất hiện trong khoảng 3 đến 5 ngày rồi lặn hẳn.

-Lúc đầu, ban màu hồng nhạt, dạng phẳng hoặc nổi cộm nhẹ, càng về sau ban dần chuyển sang màu đỏ và càng nổi trên bề mặt da.Nổi ban hay hồng ban với mức độ như thế nào tùy theo đặc điểm của virus gây bệnh và thể trạng của từng bé.

-Dấu hiệu căng da: Sau thực hiện nghiệm pháp, chấm đỏ mất đi, buông tay ra, chấm đỏ hồi phục ngay.

Tuy nhiên, để có thể phân biệt sốt xuất huyết và sốt phát ban cũng như các nguyên nhân gây sốt khác chính xác nhất, cũng như tránh những nguy cơ do nhầm lẫn về bệnh lý, giải pháp tốt nhất cho người bệnh là đến các cơ sở y tế để thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời ngay khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường đầu tiên. Điều này sẽ đảm bảo chẩn đoán đúng bệnh, điều trị chính xác nhất và giúp người bệnh mau chóng hồi phục, tránh xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9446503

Hãy liên hệ với đội ngũ Bacsionline để được tư vấn cách phòng chống và điều trị Sốt xuất huyết.

 

 

4 Sai lầm khiến bệnh Sốt xuất huyết trở nặng

Dr Hoan

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa, nhất là vào các tháng 7,8,9,10. Bệnh có thể chuyển nặng ở bất kỳ người nào, bất kỳ lứa tuổi nào. Nếu không điều trị đúng cách sẽ khiến bệnh kéo dài lâu hơn, gây ra biến chứng nặng. Do đó, không được chủ quan và nhận thức sai lầm về bệnh. Sau đây là 4 sai lầm phổ biến làm cho bệnh trở nặng.

1. Chủ quan không đến bệnh viện

Bệnh sốt xuất huyết được chia ra 3 mức độ: Nhẹ, có dấu hiệu cảnh báo và nặng. Dù mức độ nhẹ có thể được chỉ định theo dõi, điều trị tại nhà, người bệnh vẫn cần đi khám để được thăm khám chẩn đoán, bởi trong thời gian đầu của bệnh triệu chứng dễ nhầm lẫn do tác nhân khác như virus Adeno, cúm A, B.

Ở mức độ nặng có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như xuất huyết nội tạng, tổn thương đa cơ quan, có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

2. Hết sốt là hết bệnh

Hết sốt không phải là đã hết bệnh, mà giai đoạn này nguy hiểm nhất của bệnh. Sau 2-7 ngày, đa số người bệnh đã hết sốt và thấy sức khỏe ổn định hơn, nhưng thực ra đây là giai đoạn tiểu cầu giảm nặng và thoát huyết tương. Các triệu chứng xuất hiện rõ như: Xuất huyết dưới da, chảy máu cam,… Tùy biến chứng và mức độ của bệnh có thể dẫn đến tình trạng nặng như chảy máu nội tạng, tràn dịch màng phổi, xuất huyết tiêu hóa, sốc Dengue, hay có thể tử vong.

Chính vì vậy, sau khi hết sốt, người bệnh không nên chủ quan mà cần được chăm sóc chu đáo và nghỉ ngơi, ăn uống điều độ, đặc biệt là theo dõi những thay đổi của cơ thể. Nếu thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào cần đưa đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.

3. Vừa mắc sốt xuất huyết sẽ không mắc lại

Nhiều người cho rằng, vừa mắc sốt xuất huyết xong sẽ không mắc lại bệnh. Đây là quan niệm chưa hẳn đúng. Vì sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra có 4 chủng là DEN – 1, DEN – 2, DEN – 3 và DEN – 4. Cả 4 chủng virus này đều có khả năng gây bệnh vì vậy, nếu người từng mắc sốt xuất huyết, trong thời gian mắc bệnh cơ thể có thể tạo ra kháng thể.

Tuy nhiên, miễn dịch được tạo thành chỉ đặc hiệu đối với từng chủng riêng lẻ. Người bệnh có thể sẽ không nhiễm lại chủng virus cũ nhưng vẫn có thể nhiễm chủng mới nên có thể tái mắc sốt xuất huyết.

4. Mẹ bị sốt xuất huyết cách ly bé và không cho con bú

Khi mẹ mắc bệnh nhiều người cho rằng cần cách ly bé và không cho con bú mà vắt sữa ra bình. Điều này là không đúng, vì bệnh lây qua đường máu, do đó việc cho con bú không ảnh hưởng gì. Người mẹ bị sốt xuất huyết cần ăn uống đủ chất, uống nhiều nước hơn để đảm bảo lượng sữa cho con.

Hãy liên hệ với đội ngũ Bacsionline để được tư vấn cách phòng chống bệnh sốt xuất huyết.

 

Phát ban sốt xuất huyết trông như thế nào?

Trung Hai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Đội ngũ bác sĩ của Bacsi Online

Sốt xuất huyết là bệnh do virus dengue gây nên, lây truyền qua trung gian muỗi vằn Aedes. Bệnh thường xuất hiện vào khoảng thời gian giao mùa vào mùa mưa. Bệnh nhân sốt xuất huyết biểu hiện sốt cao, đau đầu,… trong đó có biểu hiện ngoài da.

 Người mắc sốt xuất huyết nếu bị phát ban thì thường xuất hiện vào ngày thứ 3-4 sau khởi sốt. Ban nổi ngoài da sẽ liên tục xuất hiện và có xu hướng ngày càng dày đặc.

Sốt xuất huyết bị phát ban trông như thế nào?

Các triệu chứng về da ở bệnh nhân mắc sốt xuất huyết được chia thành 4 loại gồm:

– Ban xuất huyết (còn gọi là đốm xuất huyết, petechiae) là những chấm li ti màu đỏ dưới da. 

– Ban dạng sởi (morbilliform)

– Ban dát sẩn (maculopapular)

– Chỉ ngứa da, không có ban.

Sốt xuất huyết phát ban ở đâu?

Ban da do sốt xuất huyết thường xuất hiện toàn thân. Một số trường hợp có thể chỉ phát ban ở thân mình hoặc chỉ ở chi thể. Nghiên cứu trên 124 người nhiễm sốt xuất huyết thấy phát ban toàn thân (48,3%), chi thể (32,8%) và thân mình (18,9%).

Cũng theo nghiên cứu trên, tổn thương niêm mạc hay gặp nhất ở kết mạc mắt (20,9%), tiếp theo là tổn thương xuất hiện ở môi, vòm miệng, lưỡi.

Phát ban có hay gặp ở người mắc sốt xuất huyết không?

Theo các nghiên cứu, khoảng 50 đến 82% người bệnh sốt xuất huyết có các triệu chứng về da. Ngoài biểu hiện ở da, bệnh còn có tổn thương niêm mạc gặp ở 15% đến 30% người mắc sốt xuất huyết. 

Ban do sốt xuất huyết bao lâu thì hết?

Thông thường trong khoảng 1 tuần, khi người bệnh bước sang giai đoạn hồi phục thì ban dát sẩn và ban dạng sởi sẽ hết. Nếu có ban xuất huyết sẽ chuyển sang màu sẫm xanh tím, rồi dần nhạt màu và trở về bình thường trong khoảng 2 tuần.

Để được giải đáp thắc mắc về bệnh sốt xuất huyết và biện pháp hồi phục sức khỏe sau mắc bệnh, Bạn hãy nhấn tham gia Nhóm zalo Bacsi Online.

Tài liệu tham khảo

1. Huang, Hsin-Wei, et al. “Clinical significance of skin rash in dengue fever: A focus on discomfort, complications, and disease outcome.” Asian pacific journal of tropical medicine 9.7 (2016): 713-718.

2. Thomas EA, John M, Bhatia A. Cutaneous manifestation of dengue viral infection in Punjab (North India). Int J Dermatol. 2007;46:715-9. 

3. Waterman SH, Gubler DJ. Dengue fever. Clin Dermatol. 1989;7:117-22. 

4. Itoda I, Masuda G, Suganuma A et al. Clinical features of 62 imported cases of dengue fever in Japan. Am J Trop Med Hyg. 2006;75:470-4.

5. Thomas EA, John M, Bhatia A. Cutaneous manifestation of dengue viral infection in Punjab (North India). Int J Dermatol. 2007;46:715-9.

 

Viêm màng não: biến chứng nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết

Trung Hai

Tham vấn y khoa cùng Đội ngũ bác sĩ của Bacsi Online

Viêm màng não là một biến chứng hết sức nguy hiểm do sốt xuất thuyết. Vậy biến chứng này có hay gặp không và có biểu hiện như thế nào?

Sốt xuất huyết dengue là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus lây truyền  qua động vật chân đốt sang người phổ biến nhất. Cụ thể, bệnh do 2 loài muỗi thuộc họ chi Aedes là trung gian truyền bệnh. Trong đó, muỗi vằn Aedes aegypti gặp nhiều hơn.

Tùy từng các thể, bệnh biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau từ không có triệu chứng tới triệu chứng nặng. Viêm màng não do sốt xuất huyết dengue là một biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

Viêm màng não do sốt xuất huyết có hay gặp không?

Theo nghiên cứu cho thấy 4–21% bệnh nhân sốt xuất huyết dẫn tới viêm màng não và viêm não-màng não. Các trường hợp viêm màng não do virus dengue đã được báo cáo ở Ấn Độ (Misra và cộng sự), Sri Lanka (Kularatne và cộng sự) và tại Việt Nam (Solomon và cộng sự).

Biển hiện viêm màng não ở bệnh nhân sốt xuất huyết

Bệnh nhân sốt xuất huyết biến chứng viêm màng não sẽ có các triệu chứng thần kinh như: đau đầu nhiều, mất định hướng không gian, co giật, liệt nửa người và thậm chí hôn mê.

Bệnh cạnh đó, còn có các dấu hiệu trên điện não đồ và cộng hưởng từ sọ não tương ứng với vị trí thần kinh tổn thương. Nhiều nghiên cứu chỉ ra tổn thương xuất hiện ở nhiều vùng khác nhau trên não của bệnh nhân mắc sốt xuất huyết.

Nhóm tác giả Carod-Artal nghiên cứu não của bệnh nhân viêm màng não do sốt xuất huyết tử vong cho thấy: hiện tượng phù não, xung huyết, chảy máu, thâm nhiễm tế bào lympho quanh mạch, thậm chí hoại tử não.

Chẩn đoán viêm màng não ở bệnh nhân sốt xuất huyết như thế nào?

Hầu hết các trường hợp được chẩn đoán qua triệu chứng lâm sàng của bệnh, xét nghiệm máu xác định virus dengue kết hợp loại trừ các nguyên nhân do virus hướng thần kinh khác.

Các dấu hiệu trên cộng hưởng từ hay chụp cắt lớp sọ não không đặc hiệu cho bệnh. Song kết quả chụp có thể góp phần định hướng xét nghiệm dịch não tủy.

Nếu còn thắc mắc về bệnh sốt xuất huyết và biện pháp hồi phục sức khỏe sau mắc bệnh, Bạn hãy nhấn tham gia Nhóm zalo Bacsi Online để được tư vấn trực tiếp từ Đội ngũ Bác sĩ của Bacsi Online.

Tài liệu tham khảo

1. Domingues RB, Kuster GW. Diagnosis and Management Neurologic Manifestations Associated with Acute Dengue Virus Infection. J Neuroinfectious Dis. 2014;5(1):1–5.

2. Misra UK, Kalita J, Syam UK, Dhole TN. Neurological manifestations of dengue virus infection. J Neurol Sci. 2006;244(1- 2):117–22.

3. Kularatne SAM, Pathirage MMK, Gunasena S. A case series of dengue fever with altered consciousness and electroencephalogram changes in Sri Lanka. Trans R Soc Trop Med Hyg. 2008;102(10):1053–4

4. Solomon T, Dung NM, Vaughn DW, Kneen R, Thao LTT, Raengsakulrach B, et al. Neurological manifestations of dengue infection. Lancet. 2000;355(9209):1053–9.

Ảnh hưởng lâu dài của sốt xuất huyết dengue

Trung Hai

Sốt xuất huyết dengue là bệnh truyền nguy hiểm lây truyền qua trung gian muỗi vằn. Sau khi khỏi bệnh, hầu hết bệnh nhân sốt xuất huyết có sức khỏe tốt dần lên trong vài ngày hoặc vài tuần. Tuy nhiên, một số người vẫn chịu những ảnh hưởng sức khỏe kéo dài sau khi đã khỏi sốt xuất huyết.

Bệnh sốt xuất huyết xảy ra khi nhiễm một trong các chủng của virus dengue. Biểu hiện với các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, đau cơ khớp, có thể kèm theo xuất huyết với mức độ khác nhau. Mức độ biểu hiện bệnh đa dạng từ nhẹ tới nặng. Hiện chưa có vaccine và biện pháp điều trị đặc hiệu. Bất kỳ ai mắc sốt xuất huyết đều có thể gặp hậu quả sức khỏe kéo dài sau đó. 

1. Mệt mỏi, suy giảm khả năng miễn dịch do Sốt xuất huyết

Đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất sau mắc bệnh sốt xuất huyết, đặc biệt ở người mắc bệnh mức độ nặng. Mệt mỏi kéo dài trong vài tuần ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày và khả năng làm việc. Nghiên cứu công bố trên Tạp chí Y học Nhiệt đới (Đại học Oxford) cho thấy có tới 32% người bệnh vẫn cảm thấy mệt mỏi sau khi ra viện 2 tháng [1]. Ngoài ra, sốt xuất huyết làm suy giảm hệ miễn dịch trong vài tuần, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác.

2. Đau đầu, đau cơ khớp

Cảm giác đau nhức người, đặc biệt là đau cơ và khớp xuất hiện ngay ở giai đoạn cấp tính của bệnh. Đau cơ nhiều vùng lưng và gốc chi; đau dẫn tới khó đi lại. Đôi khi, cảm giác đau trầm trọng kèm theo sốt cao nên sốt xuất huyết còn được gọi là “cơn sốt vỡ xương” (breakbone fever). Triệu chứng đau nhiều khớp và đau cơ có thể tiếp tục kéo dài vài tuần tới cả tháng sau khỏi bệnh.

3. Lo lắng, trầm cảm

Kết quả nghiên cứu thấy trong giai đoạn cấp tính của bệnh, 60% đến 90% người bệnh có biểu hiện lo lắng và trầm cảm. Tỷ lệ gặp gặp các triệu chứng trên ở giai đoạn hồi phục từ 5% đến 15% [2],[3],[4]. Đáng chú ý, sau 3 tháng vẫn còn tới 5% người khỏi sốt xuất hiện có triệu chứng trầm cảm, lo lắng [5]. Phụ nữ có các triệu chứng trầm cảm nghiêm trọng hơn nam giới.

4. Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng 

Tình trạng thiếu vitamin và khoáng chất thường thấy sau mắc sốt xuất huyết. Đây là một nguyên nhân khiến tình trạng đang khớp kéo dài hơn sau khỏi bệnh. 

Nghiên cứu trên người bệnh đã khỏi bệnh sốt xuất huyết phát hiện thấy tình trạng thiếu vitamin D, B12, E, K [6], [7]. Do đó, người mới khỏi sốt cần có chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng, đầy đủ các nhóm thực phẩm đặc biệt là nhóm cung vitamin và khoáng chất. Bổ sung vitamin và khoáng chất giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể.

5. Rụng tóc

Rụng tóc sau sốt xuất huyết khá phổ biến. Tình trạng này xuất hiện sau khỏi bệnh 1-2 tháng và kéo dài trong vài tháng [8], [9]. Thuật ngữ chuyên ngành tiếng Anh chỉ tình trạng rụng tóc này là “telogen effluvium”. Rụng tóc sau nhiễm virus dengue mang tính tạm thời. Tóc thường mọc lại nhưng cần thời gian khoảng 6-9 tháng.

Để được giải đáp thắc mắc về bệnh sốt xuất huyết và biện pháp hồi phục sức khỏe sau mắc bệnh giúp hạn chế ảnh hưởng kéo dài của sốt xuất huyết, Bạn hãy nhấn tham gia Nhóm zalo Bacsi Online.

 

Tài liệu tham khảo

1. Sigera PC, Rajapakse S, Weeratunga P, De Silva NL, Gomes L, Malavige GN, Rodrigo C, Fernando SD. Dengue and post-infection fatigue: findings from a prospective cohort-the Colombo Dengue Study. Trans R Soc Trop Med Hyg. 2021 Jun 2;115(6):669-676.

2. Lovibond SH, Lovibond PF. Manual for depression anxiety and stress scale. 2nd Ed. Sydeney NSW: Psychology Found Aust; 1995: 42.

3. Schwazer R, Jeiruslem M. The general self-efficacy scale. In: Weinman J, Wright S, Johnston M: measures in Health Psychology: Windsor Eng: Nfer-Nelson; 1995.

4. Lau-Walker M. Relationship between illness representation and self-efficacy. J Adv Nurs 2004; 48:216-25

5. Bandura A. Self-efficacy. In: Ramachaudran VS. (Ed.), Encyclopedia of human behavior New York: Academic Press.1994; 4:71-81.

6. Fatima H, Riaz M, Mahmood Z, Yousaf F, Shahid M. Dengue viral infection deteriorates vitamin D3, K, thrombopoietin, and angiotensinogen levels in humans. European Journal of Inflammation. 2018;16.

7. Dissanayake S, Tennekoon S, Gaffoor S, Liyanage G. Vitamin D Deficiency in Dengue Hemorrhagic Fever and Dengue Shock Syndrome among Sri Lankan Children: A Case-Control Study. J Trop Med. 2021;2021:4173303.

8. Chu, Chia-Bao, and Chao-Chun Yang. “Dengue-associated telogen effluvium: A report of 14 patients.” Dermatologica sinica 35.3 (2017): 124-126.

9. Wei KC, Huang MS, Chang TH. Dengue Virus Infects Primary Human Hair Follicle Dermal Papilla Cells. Front Cell Infect Microbiol. 2018 Aug 21;8:268.

 

Hướng dẫn điều trị Sốt xuất huyết

Dr Hoan

Phác đồ điều trị sốt xuất huyết về cơ bản là điều trị triệu chứng như hạ sốt, bù dịch- điện giải, kiểm soát huyết áp… Các chế phẩm tự nhiên mở ra cơ hội điều trị ức chế và diệt virus sốt xuất huyết.

1. Sốt xuất huyết là gì? 

Theo WHO, sốt xuất huyết là bệnh do muỗi truyền virus Dengue, có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng giống như cúm và thậm chí tử vong. Sốt xuất huyết là một bệnh do vi rút gây thành đại dịch, có tốc độ lây lan nhanh chóng trên toàn cầu. Nó phát triển mạnh ở các vùng ngoại ô, thành phố và vùng nông thôn. Tuy nhiên, nó cũng ảnh hưởng đến các khu vực giàu có ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.

2. Điều trị sốt xuất huyết

Không có phương pháp điều trị cụ thể nào cho bệnh sốt xuất huyết. Một số biện pháp thông thường được áp dụng: uống nhiều nước – dịch điện giải để tránh mất nước do nôn mửa và sốt cao. Đồng thời dùng paracetamol để giảm đau và hạ sốt. Không dùng aspirin hoặc các thuốc chống viêm không steroid khác, chẳng hạn như ibuprofen vì những thuốc này có thể làm tăng nguy cơ biến chứng chảy máu.

Nếu có dấu hiệu chuyển nặng, bệnh nhân cần nhập viện. Điều trị trong bệnh viện bệnh nhân được dùng thuốc hạ sốt, bù dịch và điện giải qua đường tĩnh mạch, theo dõi huyết áp.

Các nhà khoa học nỗ lực tìm kiếm các chế phẩm tự nhiên giúp ức chế và tiêu diệt virus Dengue. Chế phẩm Hetik (Nutralab – Canada) với sự kết hợp các thành phần đã được chứng minh có tác dụng ức chế và diệt virus dengue, hỗ trợ hiệu quả điều trị. Thành phần Hetik chứa Silymarin, Artichoke, Taraxacum officinale.

Hetik gây giảm nguy cơ nhiễm virus dengue cho tế bào

Nghiên cứu cho thấy Silymarin  ức chế quá trình gắn và xâm nhập của DENV-3 vào các tế bào nuôi cấy, ngăn chặn sự xâm nhập của virus vào tế bào, do đó làm giảm khả năng lây nhiễm của virus. Tác dụng này có thể là do sự liên kết của Silymarin với bề mặt virus, do đó ngăn chặn sự gắn kết và xâm nhập của virus.

Hetik bảo vệ gan

Hetik với tác dụng ức chế và diệt virus dengue

Silymarin có khả năng ức chế sự nhân lên của virus dengue

Trong thí nghiệm điều trị các tế bào nuôi cấy đã gây nhiễm DENV3 bằng Silymarin cho thấy sự giảm các ổ virus (viral foci). Điều đó chứng tỏ Silymarin có tác dụng diệt virut đối với DENV-3

Silibinin có khả năng ức chế sự nhân lên của virus dengue

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh Silymarin có tác dụng kháng virus do nhiều cơ chế khác nhau như tác động tới đáp ứng miễn dịch, phản ứng viêm, , hạn chế stress oxy hóa, và tự thực bào (autophagy)

Chiết xuất Taraxacum officinale ức chế sự nhân lên của virus DENV-2 trong ống nghiệm

Dự phòng và điều trị tổn thương gan ở bệnh nhân sốt xuất huyết bằng Hetik

Các thành phần của Hetik đã được chứng minh có hiệu quả dự phòng tổn thương gan do Paracetamol. Một chế phẩm hạ sốt được khuyến cáo điều trị cho bệnh nhân sốt xuất huyết. Silymarin đã được báo cáo là làm giảm nồng độ trong huyết thanh của các men gan GOT và GPT ở bệnh nhân SXH. Taraxacum officinale và Artichoke có tác dụng điều trị triệu chứng chán ăn, chướng bụng cho bệnh nhân.

Hãy liên hệ với đội ngũ Bacsi-online để được tư vấn các phương pháp điều trị Sốt xuất huyết.

Tài liệu tham khảo

  1. Low, Z.X., et al., Antiviral activity of silymarin and baicalein against dengue virus. Scientific reports, 2021. 11(1): p. 1-13.
  2. Qaddir, I., et al., Computer-aided analysis of phytochemicals as potential dengue virus inhibitors based on molecular docking, ADMET and DFT studies. Journal of vector borne diseases, 2017. 54(3): p. 255.
  3. Polyak, S.J., P. Ferenci, and J.-M. Pawlotsky, Hepatoprotective and antiviral functions of silymarin components in HCV infection. Hepatology (Baltimore, Md.), 2013. 57(3): p. 1262.
  4. Polyak, S.J., et al., Inhibition of T-cell inflammatory cytokines, hepatocyte NF-κB signaling, and HCV infection by standardized silymarin. Gastroenterology, 2007. 132(5): p. 1925-1936.
  5. Wagoner, J., et al., Differential in vitro effects of intravenous versus oral formulations of silibinin on the HCV life cycle and inflammation. PLoS One, 2011. 6(1): p. e16464.

Biến chứng tổn thương viêm gan do Sốt xuất huyết

Dr Hoan

Sốt xuất huyết do Virus Dengue  gây nên. Viêm gan là một đặc điểm phổ biến ở bệnh nhân sốt xuất huyết và là yếu tố tiên lượng xấu. Tỷ lệ gặp các triệu chứng viêm gan/ tổn thương gan khá cao qua các nghiên cứu: đau bụng, buồn nôn, chán ăn, gan to, tăng men gan.

Sốt xuất huyết (Dengue xuất huyết) là bệnh do Virus Dengue thuộc họ Flaviviridae gây nên. Bệnh lây truyền do muỗi đốt, trung gian truyền bệnh là muỗi vằn. Bệnh có triệu chứng biểu hiện: sốt cao; đau cơ khớp; đau nhức ổ mắt; xuất huyết dưới da – niêm mạc (nên được gọi là bệnh sốt xuất huyết). Viêm gan là một đặc điểm phổ biến ở bệnh nhân sốt xuất huyết và là yếu tố tiên lượng xấu.

1. Dịch tễ tổn thương gan sốt xuất huyết là bao nhiêu?

Các đặc điểm lâm sàng chính gợi ý sự liên quan đến viêm gan của bệnh sốt xuất huyết là sự hiện diện của gan to và tăng men gan. Một số triệu chứng khác: đau bụng (18% -63%), buồn nôn/nôn (49% -58%) và chán ăn. Gan to là một dấu hiệu thực thể tương đối phổ biến chiếm 56%.

Vàng da lâm sàng được phát hiện ở 1,7% -17% trong nhiều loạt bệnh khác nhau và tăng bilirubin máu cao tới 48%.

Viêm gan cấp do Sốt xuất huyết

Có nhiều nghiên cứu về biến đổi xét nghiệm ở bệnh nhân sốt xuất huyết có viêm gan. Tăng men gan được phát hiện ở 63% -97% bệnh nhân sốt xuất huyết. Trong phần lớn các nghiên cứu, GOT tăng cao hơn GPT. Một phân tích tổng hợp năm 2016 cho thấy rằng 75% bệnh nhân sốt xuất huyết có tăng men gan. Bệnh nhân sốt xuất huyết trẻ em có tỷ lệ gan to cao hơn so với người lớn.

Trong một nghiên cứu ở Thái Lan, Poovorawan và cộng sự phát hiện sốt xuất huyết là nguyên nhân chính gây suy gan cấp ở trẻ em, với 12 trong số 35 trẻ (34%) từ 1-15 tuổi. Nghiên cứu hình ảnh siêu âm gan mật ở bệnh nhân sốt xuất huyết cho thấy tình trạng dày thành túi mật rất phổ biến. Một nghiên cứu trên 224 trẻ em sốt xuất huyết cho thấy 75% trẻ có thành túi mật dày lên. Siêu âm hàng ngày đánh giá tiến triển dày thành túi mật tăng dần là dấu hiệu tiên lượng nguy cơ diễn biến bệnh nặng hơn. Viêm gan trong bệnh sốt xuất huyết là phổ biến ở trẻ em hơn so với người lớn.

2.Phân độ viêm gan cấp theo hướng dẫn của Bộ Y tế:

          + Tổn thương gan Nhẹ: GOT, GPT 120 – < 400U/L.

          + Tổn thương gan Trung bình: GOT, GPT 400 – < 1000Ư/L.

          + Tổn thương gan Nặng hoặc suy gan cấp: GOT, GPT > I000U/L, có hoặc không có bệnh lý nào gan.

Hãy liên hệ đội ngũ Bacsi-online để được tư vấn về tổn thương gan do Sốt xuất huyết.

Tài liệu tham khảo:

  1. Bandyopadhyay, D., et al., A study on spectrum of hepatobiliary dysfunctions and pattern of liver involvement in dengue infection. Journal of clinical and diagnostic research: JCDR, 2016. 10(5): p. OC21.
  2. Karoli, R., et al., Clinical profile of dengue infection at a teaching hospital in North India. The Journal of Infection in Developing Countries, 2012. 6(07): p. 551-554.
  3. Kuo, C.-H., et al., Liver biochemical tests and dengue fever. The American journal of tropical medicine and hygiene, 1992. 47(3): p. 265-270.
  4. Wang, X.-J., et al., Evaluation of aminotransferase abnormality in dengue patients: A meta analysis. Acta tropica, 2016. 156: p. 130-136.

Tổn thương gan do Sốt xuất huyết có nguy hiểm không?

Dr Hoan

Tổn thương gan rất hay gặp bệnh nhân sốt xuất huyết. Tỷ lệ gặp các triệu chứng viêm gan khá cao qua các nghiên cứu: đau bụng, buồn nôn, chán ăn, gan to, tăng men gan.

1.Tỷ lệ tổn thương gan của sốt xuất huyết

Nguyên nhân viêm gan do virus Dengue tấn công trực tiếp; giải phóng yếu tố viêm, rối loạn đáp miễn dịch, sử dụng paracetamol (acetaminophen). Bệnh nhân sốt xuất huyết có viêm gan sẽ tăng nguy cơ xuất huyết, xuất hiện các biến chứng và sốc dengue.

Tỷ lệ bệnh nhân sốt xuất huyết có triệu chứng gan to chiếm 56%. Tỷ lệ này tăng lên rất cao (96%) ở bệnh sốt xuất huyết nặng.

Nhiều nghiên cứu cho thấy men gan ở bệnh nhân sốt xuất huyết nặng có mức cao hơn đáng kể so với bệnh nhân sốt xuất huyết nhẹ không biến chứng. Điều này cho thấy mối liên hệ giữa việc tăng men gan do tổn thương gan với việc gia tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một điểm đáng chú ý nữa là các giá trị của men gan của bệnh nhân sốt xuất huyết có xu hướng giảm ở giai đoạn lui bệnh.

2. Đặc điểm tổn thương gan

Xuất huyết, một biến chứng đặc trưng ở bệnh nhân sốt xuất huyết, cũng gặp với tuần suất cao hơn và mức độ nặng hơn ở các bệnh nhân có tăng men gan.

Bệnh nhân sốt xuất huyết có nguy cơ suy gan cấp cao nhất ở giai 5 đến 13 ngày sau khi bắt đầu sốt. Suy gan cấp là yếu tố tăng nặng đáng kể và gây nguy cơ tử vong ở bệnh nhân sốt xuất huyết.

Nghiên cứu hình ảnh siêu âm gan mật ở bệnh nhân sốt xuất huyết cho thấy tình trạng dày thành túi mật rất phổ biến. Một nghiên cứu trên 224 trẻ em sốt xuất huyết cho thấy 75% trẻ có thành túi mật dày lên. Siêu âm hàng ngày đánh giá tiến triển dày thành túi mật tăng dần là dấu hiệu tiên lượng nguy cơ diễn biến bệnh nặng hơn.

Tài liệu tham khảo

  1. Bandyopadhyay, D., et al., A study on spectrum of hepatobiliary dysfunctions and pattern of liver involvement in dengue infection. Journal of clinical and diagnostic research: JCDR, 2016. 10(5): p. OC21.
  2. Saha, A.K., S. Maitra, and S.C. Hazra, Spectrum of hepatic dysfunction in 2012 dengue epidemic in Kolkata, West Bengal. Indian Journal of Gastroenterology, 2013. 32(6): p. 400-403.
  3. Souza, L.J.d., et al., Aminotransferase changes and acute hepatitis in patients with dengue fever: analysis of 1,585 cases. Brazilian journal of infectious diseases, 2004. 8: p. 156-163.
  4. Walid, S., et al., A comparison of the pattern of liver involvement in dengue hemorrhagic fever with classic dengue fever. Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health, 2000. 31(2): p. 259-263.