Tại sao men gan tăng ở người mắc sốt xuất huyết dengue?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Đội ngũ bác sĩ của Bacsi Online

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus dengue gây nên. Gan là cơ quan tổn thương do virus dengue hay gặp nhất. Mức độ tổn thương gan đa dạng từ tăng men gan tới suy gan cấp, đe dọa tính mạng.

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do một trong 4 chủng của virus dengue gây ra. Bệnh lây truyền qua vết đốt của muỗi cái Aedes aegypti là chủ yếu. Ngoài ra, còn có thể gặp do muỗi Aedes albopictus.   

Tại sao người bệnh sốt xuất huyết lại tăng men gan?

Gan là mục tiêu tấn công quan trọng của virus dengue khi xâm nhập vào cơ thể. Đồng thời, đây là cơ quan tổn thương hay gặp nhất ở người mắc sốt xuất huyết. Tổn thương gan mà cụ thể là tổn thương các tế bào gan gây tăng men gan, gồm tăng AST (GOT) và tăng ALT (GPT). 

Ngoài ra, người nhiễm sốt xuất huyết bị tổn thương gan còn có các triệu chứng như: buồn nôn/nôn, chán ăn, đau bụng, gan to, vàng da.  Xét nghiệm có tăng bilirubin máu, giảm albumin và protein máu.

Tăng men gan do virus dengue có hay gặp không?

Tăng men gan là dấu hiệu tổn thương gan hay gặp nhất ở người bị sốt xuất huyết. Theo các nghiên cứu cho thấy, 63%-97% người bệnh sốt xuất huyết tăng AST và  45%-96% người bệnh tăng ALT.

Cơ chế tổn thương gan do sốt xuất huyết dengue là gì?

Virus dengue trực tiếp tấn công tế bào gan và tế bào Kupffer tại gan. Hậu quả gây chết tế bào gan.

Khi một người nhiễm sốt xuất huyết lần thứ 2 trở đi với chủng khác của virus dengue, phản ứng miễn dịch trong cơ thể gây ra “cơn bão” cytokine (các chất viêm). Các cytokine tràn ngập trong máu, như một cơn bão… gây nên các phản ứng viêm ở khắp nơi trong cơ thể. Dẫn tới tổn thương nhiều cơ quan bao gồm cả gan.

Ngoài ra, sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol (Acetaminophen) quá liều lượng, không đúng chỉ định cũng là một nguyên nhân làm nặng tình trạng tổn thương gan ở người bệnh sốt xuất huyết.

Đặc điểm tăng men gan trong sốt xuất huyết dengue?

Đa số các nghiên cứu chỉ ra rằng: ở người mắc sốt xuất huyết, AST thường tăng cao hơn ALT. Hay nói cách khác tỷ lệ AST/ALT lớn hơn 1. Đây là một đặc điểm giúp phân biệt tổn thương gan do virus dengue với viêm gan cấp do virus viêm gan A, B, C.

Các trường hợp sốt xuất huyết nặng có men gan tăng cao hơn trường hợp sốt xuất huyết không có biến chứng. Ở người bệnh, nồng độ trung bình của AST dao động khoảng 93,3-174 U/L; trong khi đó, nồng độ ALT trong khoảng 86-88,5 U/L.

Men gan (AST, ALT) đặc biệt tăng cao ở tuần thứ nhất của bệnh sốt xuất huyết. Theo dõi nồng độ men gan là một yếu tố tiên lượng nặng ở bệnh nhân sốt xuất huyết.

Để được giải đáp thắc mắc về bệnh sốt xuất huyết, các biện pháp bảo vệ gan, hạ men gan khi mắc bệnh, Bạn hãy nhấn tham gia Nhóm zalo Bacsi Online.

Tài liệu tham khảo

1. Samanta J, Sharma V. Dengue and its effects on liver. World J Clin Cases. 2015 Feb 16;3(2):125-31. doi: 10.12998/wjcc.v3.i2.125. PMID: 25685758; PMCID: PMC4317605.

2. Souza LJ, Alves JG, Nogueira RM, Gicovate Neto C, Bastos DA, Siqueira EW, Souto Filho JT, Cezário Tde A, Soares CE, Carneiro Rda C. Aminotransferase changes and acute hepatitis in patients with dengue fever: analysis of 1,585 cases. Braz J Infect Dis. 2004;8:156–163.

3. Parkash O, Almas A, Jafri SM, Hamid S, Akhtar J, Alishah H. Severity of acute hepatitis and its outcome in patients with dengue fever in a tertiary care hospital Karachi, Pakistan (South Asia) BMC Gastroenterol. 2010;10:43.

4. Couvelard A, Marianneau P, Bedel C, Drouet MT, Vachon F, Hénin D, Deubel V. Report of a fatal case of dengue infection with hepatitis: demonstration of dengue antigens in hepatocytes and liver apoptosis. Hum Pathol. 1999;30:1106–1110.

5. Marianneau P, Steffan AM, Royer C, Drouet MT, Jaeck D, Kirn A, Deubel V. Infection of primary cultures of human Kupffer cells by Dengue virus: no viral progeny synthesis, but cytokine production is evident. J Virol. 1999;73:5201–5206. 

6. Seneviratne SL, Malavige GN, de Silva HJ. Pathogenesis of liver involvement during dengue viral infections. Trans R Soc Trop Med Hyg. 2006;100:608–614.