Đau nửa đầu migraine ở phụ nữ mãn kinh

Tham vấn y khoa cùng Đội ngũ bác sĩ của Bacsi Online

Đau nửa đầu migraine là một vấn đề sức khỏe thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới. Các triệu chứng cơn đau nửa đầu có thể cải thiện hoặc xấu đi khi tới tuổi mãn kinh.

1. Đau nửa đầu migraine là gì?

Đau đầu migraine là bệnh đau đầu từng cơn. Mỗi cơn đau có cường độ thay đổi từ thoáng qua, nhẹ tới nặng và chỉ nhói đau ở một nửa bên đầu. Cơn đau có thể nghiêm trọng gây cản trở hoạt động thường ngày.

Đôi khi chỉ xuất hiện đau nửa đầu bên trái hoặc bên phải hoặc luân chuyển hai bên trái phải. Thời gian mỗi cơn đau nửa đầu migraine kéo dài nhiều giờ và có thể tới 2-3 ngày.

Ngoài đau đầu, người bệnh còn cảm thấy buồn nôn, nôn, tăng nhạy cảm với âm thanh và ánh sáng.

Một số người gặp các dấu hiệu kéo dài trong vài phút và có thể tới 30 phút, trước khi cơn đau nửa đầu xay ra. Các dấu hiệu đó bao gồm: rối loạn thị giác (mờ mắt, hoa mắt), rối loạn ngôn ngữ (mất ngôn ngữ, khó nói), mất thính lực tạm thời, cảm giác tê tay,… Cũng có những người không gặp phải tình trạng này.

2. Mãn kinh là gì?

Mãn kinh đánh dấu kết thúc khả năng mang thai tự nhiên ở phụ nữ. Giai đoạn mãn kinh được xác định 12 tháng sau kỳ kinh cuối cùng. 

Tuổi mãn kinh trung bình là 51 tuổi, nhưng có thể bắt đầu sớm lúc 40 tuổi hoặc muộn hơn ở độ tuổi 60. Một số trường hợp mãn kinh sớm ở độ tuổi 20-30 gây vô sinh.

Tiền mãn kinh là thời gian trước mãn kinh. Giai đoạn tiền mãn kinh kéo dài 2-4 năm và có thể tới chục năm. Trong thời gian này, kinh nguyệt thưa và không đều.

Các triệu chứng phụ nữ tiền mãn kinh có thể gặp bao gồm:

• Cơn nóng bừng
• Ra mồ hôi đêm
• Âm đạo khô, giảm ham muốn
• Hồi hộp trống ngực
• Rối loạn giấc ngủ
• Thay đổi tâm lý: lo âu, trầm cảm..

Một số triệu chứng như cơn nóng bừng, ra mồ hôi đêm,… có thể thuyên giảm sau giai đoạn tiền mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt ngừng hoàn toàn. Nhưng số các triệu chứng khác như khô âm đạo còn kéo dài do liên quan đến sự thiếu hụt nội tiết tố estrogen ở phụ nữ mãn kinh.

3. Mãn kinh ảnh hưởng đến bệnh đau nửa đầu migraine như thế nào?

Bước sang thời kỳ mãn kinh, các triệu chứng của bệnh đau nửa đầu có thể giảm dần, không thay đổi hoặc trầm trọng hơn. Một số phụ nữ gặp cơn đau đầu migraine trong thời kỳ hành kinh (chứng đau nửa đầu kinh nguyệt). Đối với những trường hợp này, triệu chứng đau nửa đầu có thể cải thiện khi mãn kinh. 

Theo một nghiên cứu trên tạp chí Hội đau đầu Hoa Kỳ (American Headache Society), cơn đau nửa đầu xảy ra thường xuyên hơn trong giai đoạn chuyển tiếp tiền mãn kinh ở phụ nữ có tiền sử bị đau đầu migraine.

4. Liệu pháp hormone thay thế có ảnh hưởng đến bệnh đau nửa đầu migraine không?

Một số nghiên cứu cho thấy, liệu pháp hormone thay thế có thể làm bệnh đau nửa đầu tồi tệ hơn. Theo nghiên cứu trên Tạp chí thần kinh học Châu Âu, tỷ lệ bị đau đầu (trong đó có đau nửa đầu migraine) ở nhóm phụ nữ mãn kinh điều trị liệu pháp hormone thay thế so với nhóm không dùng liệu pháp này.

Ngược lại, các nghiên cứu khác cho thấy liệu pháp hormone thay thế  giúp cải thiện tình trạng bệnh đau nửa đầu. Một số phụ nữ lựa chọn liệu pháp hormone thay thế để kiểm soát các triệu chứng mãn kinh như như bốc hỏa và khô âm đạo. Bổ sung hormone với liều thấp ít gây ra chứng đau nửa đầu. 

5. Biện pháp dự phòng và giảm chứng đau nửa đầu tại nhà

Chườm lạnh: Dùng khăn vải thấm ướt bọc đá lạnh chườm lên trán, da đầu hoặc cổ giúp cải thiện cơn giảm đau.

Nghỉ ngơi trong phòng tối, yên tĩnh: Ánh sáng mạnh và tiếng ồn cường độ cao khiến cơn đau đầu tồi tệ hơn. Khi cơn đau nửa đầu xảy ra, người bệnh nên nghỉ ngơi trong phòng tối, yên tĩnh giúp giảm triệu chứng và phục hồi nhanh hơn.

Tập thể dục đều đặn: Đừng tập khi bạn đang có cơn đau đầu migraine, vì có thể khiến cơn đau nặng hơn. Nên tập luyện khi cảm thấy khỏe mạnh. Việc tập luyện thường xuyên có thể ngăn ngừa đau đầu. Bên cạnh đó, chơi thể thao thúc đẩy cơ thể bạn giải phóng endorphin – một chất giảm đau tự nhiên; đồng thời, chất này cũng có tác dụng giảm căng thẳng và ngủ ngon hơn.

Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ hoặc ngủ quá nhiều có thể là yếu tố kích thích cơn đau nửa đầu. Nên duy trì thói quen đi ngủ và thức dậy vào khung giờ cố định hàng ngày.

Tránh các yếu tố kích thích gây xuất hiện cơn đau nửa đầu: Một số loại thức ăn hoặc yếu tố bất thường có thể là yếu tố khởi phát cơn đau. Hãy chú ý tìm ra những yếu tố này và tránh tiếp xúc. Chẳng hạn, một số phụ nữ bị đau nửa đầu khi uống rượu vang đỏ hoặc ngửi thấy mùi đặc biệt. 

6. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Mãn kinh không phải là tình trạng bệnh lý, và phụ nữ không nhất thiết phải đi khám bác sĩ khi bước sang độ tuổi mãn kinh.

Phụ nữ độ tuổi mãn kinh có tiền sử đau nửa đầu nên đi khám trong một số trường hợp sau:

• Tình trạng đau nửa đầu hết hoặc được cải thiện, và bạn muốn ngừng uống thuốc điều trị đau nửa đầu
• Triệu chứng đau nửa đầu trở nên tồi tệ hơn trong thời kỳ mãn kinh/tiền mãn kinh.
• Uống thuốc điều trị đau nửa đầu nhưng không hiệu quả
• Nếu muốn khám và tư vấn sử dụng liệu pháp hormone thay thế
• Có dấu hiệu mãn kinh rất sớm trước 40 tuổi hoặc mất kinh đột ngột mà không rõ lý do