Các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến béo phì

Béo phì là một tình trạng sức khỏe phổ biến trong xã hội hiện đại và là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, béo phì còn là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến nhiều bệnh lý có tỷ lệ tử vong cao. Vậy béo phì là gì và làm sao để nhận biết cơ thể đang bị béo phì? Hãy cùng tìm hiểu.

1. Béo phì là gì?

Béo phì là tình trạng khi cơ thể tích lũy quá nhiều mỡ thừa đến mức ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Béo phì xảy ra khi lượng calo nạp vào cơ thể vượt quá lượng calo tiêu thụ, dẫn đến việc tích tụ mỡ thừa, đặc biệt là ở vùng bụng, đùi và hông. Tình trạng này không chỉ gây ra các vấn đề thẩm mỹ mà còn dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm.

2. Làm sao nhận biết cơ thể đang béo phì?

Cách phổ biến nhất để đánh giá xem một người có bị béo phì hay không là sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI – Body Mass Index). Chỉ số BMI được tính bằng cách lấy cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m). Dưới đây là cách phân loại dựa trên chỉ số BMI:

• BMI dưới 18.5: Thiếu cân
• BMI từ 18.5 đến 24.9: Cân nặng bình thường
• BMI từ 25 đến 29.9: Thừa cân
• BMI từ 30 trở lên: Béo phì

Ngoài chỉ số BMI, còn một số cách khác để nhận biết cơ thể đang bị béo phì:

• Tỷ lệ vòng eo – hông (WHR – Waist to Hip Ratio): Đo vòng eo và hông để tính toán tỷ lệ này. Đối với nam, WHR trên 0.9 được xem là có nguy cơ béo phì, còn ở nữ, con số này là trên 0.85.
• Tỷ lệ mỡ cơ thể: Đây là phương pháp chính xác hơn BMI để đo lường mức độ mỡ trong cơ thể, đặc biệt là ở những người có nhiều cơ bắp. Công nghệ đo tỷ lệ mỡ có thể được thực hiện tại các phòng khám chuyên khoa.

3. Các Bệnh Lý Nguy Hiểm Liên Quan Đến Béo Phì

Béo phì là một tình trạng sức khỏe phổ biến trong xã hội hiện đại và là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, béo phì còn là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến nhiều bệnh lý có tỷ lệ tử vong cao. Dưới đây là những bệnh lý nguy hiểm thường liên quan đến tình trạng béo phì mà chúng ta cần đặc biệt chú ý.

Bệnh tim mạch

Bệnh tim mạch, bao gồm các bệnh như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy tim, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Tình trạng béo phì làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch thông qua việc:

• Tăng huyết áp: Người béo phì thường có nguy cơ cao bị tăng huyết áp do lượng mỡ thừa làm tăng áp lực trong động mạch. Tăng huyết áp lâu dài có thể dẫn đến tổn thương tim và gây ra nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
• Tăng cholesterol xấu (LDL) và triglycerides: Béo phì thường đi kèm với rối loạn mỡ máu, làm tăng lượng cholesterol xấu và triglycerides trong máu. Những yếu tố này góp phần hình thành các mảng xơ vữa trong động mạch, gây hẹp động mạch và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Tiểu đường typ 2

Béo phì là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến tiểu đường loại 2 – một căn bệnh có tỷ lệ tử vong và biến chứng cao. Khi cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ, đặc biệt là mỡ bụng, nó sẽ làm giảm độ nhạy cảm của tế bào với insulin – hormone chịu trách nhiệm điều hòa đường huyết.

• Tăng đề kháng insulin: Người béo phì thường có mức độ đề kháng insulin cao, dẫn đến việc cơ thể không thể kiểm soát đường huyết hiệu quả. Điều này làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường loại 2, dẫn đến các biến chứng như tổn thương thận, mù lòa, và các vấn đề về thần kinh.
• Nguy cơ tử vong cao: Tiểu đường loại 2 không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn là nguyên nhân gây tử vong sớm do các biến chứng như bệnh tim mạch, suy thận và nhiễm trùng nghiêm trọng.

Ung thư

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng béo phì có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú, ung thư đại trực tràng, và ung thư gan. Lượng mỡ thừa trong cơ thể có thể gây ra sự thay đổi nội tiết tố và các quá trình viêm nhiễm mãn tính, từ đó kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư.

• Ung thư vú và nội mạc tử cung: Béo phì làm tăng nồng độ estrogen trong cơ thể, dẫn đến nguy cơ cao mắc ung thư vú ở phụ nữ sau mãn kinh và ung thư nội mạc tử cung.
• Ung thư đại trực tràng: Tình trạng viêm nhiễm mãn tính do béo phì có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, gây ra sự phát triển bất thường của tế bào và tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)

Béo phì, đặc biệt là béo phì bụng, có mối liên hệ chặt chẽ với bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Đây là một tình trạng khi chất béo tích tụ trong gan mà không liên quan đến việc tiêu thụ rượu, dẫn đến viêm gan và có thể phát triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.

• Tích tụ mỡ trong gan: Khi cơ thể chứa quá nhiều mỡ, đặc biệt là ở vùng bụng, mỡ sẽ bắt đầu tích tụ trong các tế bào gan, gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ. Điều này làm tăng nguy cơ viêm gan và dẫn đến tổn thương gan lâu dài.
• Nguy cơ tử vong: Nếu không được kiểm soát, NAFLD có thể tiến triển thành xơ gan hoặc thậm chí là ung thư gan, hai bệnh lý có tỷ lệ tử vong rất cao.

Như vậy

Béo phì không chỉ là vấn đề về thẩm mỹ mà còn là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao, bao gồm bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2, ung thư, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Để giảm nguy cơ mắc các bệnh này, điều quan trọng là duy trì lối sống lành mạnh, kết hợp với chế độ ăn uống khoa học và thường xuyên kiểm tra sức khỏe.